'A Citatella

Questo Libro, pubblicato nel 1989, dopo la morte dell'autore, Antonio Russo, rappresenta la seconda e ultima parte della raccolta di vecchie poesie coriglianesi cominciata con il Libro dell'Acquanova.

Palummella janca janchƏ

cchi cci puortcƏ 'ndra 'ssa lambƏ?

Cci puortƏ I'uogghjƏ sandƏ

pp'u runàrƏ a ru SpiritƏ SandƏ.

'U SpiritƏ SandƏ m'ha cchiamàtƏ

e ra mmijƏ m'ha pparràtƏ:

- 'Ss'uogghjƏ 'un è ssulƏ ppi mmijƏ,

ghè ppurƏ ppi ru figghjƏ ri MarijƏ.

Colombella bianca bianca

cosa porti in questa lampa?

Io ci porto l'olio santo

da donare allo Spirito Santo.

Lo Spirito Santo mi ha chiamato

ed a me ha parlato:
 

Cicirinella avijƏ 'nu mulƏ

jivƏ a NnapulƏ sulƏ sulƏ,

jivƏ carricàtƏ 'i cioncianellƏ

e cchissƏ ghè ru mulƏ 'i CicirinellƏ.

Cicirinella aveva un mulo

andava a Napoli solo solo,

andava carico di cianfrusaglie

e questo è il mulo di Cicirinella
 

Cicirinella avijƏ 'nu gallƏ

tuttƏ 'i nottƏ jivƏ candannƏ,

jivƏ candannƏ 'i fìmminƏ bbellƏ

e cchissƏ ghè ru gallƏ 'i CicirinellƏ

Cicirinella aveva un gallo

tutte le notti andava cantando,

andava a cantare alle donne belle

e questo è il gallo di Cicirinella
 

Maritatella mijƏ, maritatellƏ

t'ha jutƏ a mmaritàrƏ a ri casà1Ə.

'Ssi jettƏ nn'hànƏ purtàtƏ zagarel1Ə,

mo' su' lligàtƏ ccu zìnzulƏ e cordicellƏ;

'ssi pierƏ nn'hànƏ purtàtƏ scarpicellƏ

mo' su' rinnuttƏ pierƏ r'animàlƏ;

'ssa vucca nn'ha ppruvàtƏ cosƏ bbellƏ

mo' mancia ssulƏ pànƏ 'i jirmanellƏ

Sposina mia, sposina

ai casali ti sei andata a maritare.

Le tue trecce adorne di nastri belli

or son legate con stracci e cordicelle;

i tuoi piedi calzati sempre con scarpette

ora piedi d'animale son ridotti;

questa bocca che ha assaggiato cose buone

ora mangia solo pane germano
 

E ra vecchja, quannƏ ghè bbecch]Ə,

'nu mmancƏ cìcirƏ e nnè cicerchjƏ;

e ra vecchja quannƏ si 'ncagnƏ

nu' mancƏ suràchƏ e nnè castagnƏ;

e ra vecchja quannƏ vattƏ ru pierƏ

ghescƏ ru fumƏ 'i ra ciminerƏ;

e ra vecchja quannƏ ghè bbecchjƏ

tenƏ ru culƏ chi fa bbù bbù

e ra catarrƏ nu' sonƏ cchjù.

'A pòvira vecchja, cchi mala furtunƏ,

vattƏ ra càpƏ 'i spundunƏspundunƏ.

E la vecchia, quando è vecchia,

non mangia ceci e né cicerchie;

la vecchia quando si arrabbia

non mangia fagioli e né castagne;

la vecchia quando batte il piede

esce il fumo dalla ciminiera;

la vecchia quando è vecchia

tiene il culo che fa bù bù

e la chitarra non suona più.

La povera vecchia, che mala fortuna,

batte la testa ad ogni spuntone.
 

A mmenzannottƏ ghè gghisciuta 'na stillƏ,

miraculƏ ri DdijƏ quandƏ ghè bbellƏ!

LuciennƏ 'ncielƏ cumƏ 'na fajillƏ

nn'è ccumbarsƏ n'àtrƏ parƏ a r'illƏ.

'U corƏ mijƏ si 'ngignƏ a ra 'lligràrƏ.

AjutimƏ tu', stilla, a ra 'ncuraggiàrƏ,

si tu' mi fà patrunƏ ri 'ssa vitƏ

ghijƏ ti fazzƏpatrunƏ ri 'nu stàtƏ.

A mezzanotte è apparsa una stella,miracolo di Dio quanto è bella!

Luccicando in cielo come una favilla

n'é apparsa un'altra pari ad essa.

Il mio cuore incomincia a rallegrarsi.

Aiutami tu, stella, ad incoraggiarla,

se mi fai padrone della sua vita

io ti faccio padrone di uno stato.

 

Sona, catarra mijƏ, 'ndra nottƏ scurƏ,

quandƏ 'ngignrƏ 'ssi penƏ a ccundàrƏ.

AddunnƏ 'i vicinƏ nun cci ha jirƏ

e mmanchƏ gacqua t'ha fàrƏ runàrƏ,

ca si vu gacqua ti la rugnƏ ghijƏ,

ti rugnƏ 'u sa[n]ghƏ ri li venƏ mijƏ;

si vu 'a tuvagghja ppi tt'asciuttàrƏ

ti rugnƏ 'u velƏ ri lu corƏ mijƏ

Suona chitarra mia, nella notte scura

così inizio le mie pene a raccontare.

Dai vicini tu non devi andare

e né acqua ti devi far donare,

perché se vuoi acqua te la do io,

ti do il sangue delle vene mie;

se vuoi un panno con cui asciugarti

ti do il velo del cuore mio.

 

Rorma rorma BbomminiellƏ

ca Marija ha ddi fatigà,

t'ha ddi farƏ 'i fascicellƏ

ppi ra nottƏ ri Natà.

 

FajƏ lu suonnƏ e ffajƏ la nannƏ

e ffajƏ lu suonnƏ e ra ninna nannƏ.

 

Rorma rorma BbomminiellƏ

ca MarijƏ ha ddi fatigà,

t'ha ddi fàrƏ 'i spraghiniellƏ

ppi ra nottƏ ri Natà.

 

FajƏ lu suonnƏ e ffajƏ la nannƏ

a ffajƏ lu suonnƏ e ra ninna nannƏ.

 

Rorma rorma BbomminiellƏ

ca MarijƏ ha ddi fatigà,

t'ha ddi fàrƏ 'a cuffiellƏ

ppi ra nottƏ ri Natà.

 

FajƏ lu suonnƏ e ffajƏ la nannƏ

a ffajƏ lu suonnƏ e ra ninna nannƏ.

 

Rorma rorma BbomminiellƏ

ca MarijƏ ha ddi fatigà,

t'ha ddi fàrƏ 'u juppuniellƏ

ppi ra nottƏ ri Natà.

 

FajƏ lu suonnƏ e ffajƏ la nannƏ

e ffajƏ lu suonnƏ e ra ninna nannƏ.

Dormi dormi Bambinello

perché Maria deve lavorare,

ti deve fare le fasce

per la notte di Natale.

 

Fai il sonno e fai la nanna

e fai il sonno e la ninna nanna.

 

Dormi dormi Bambinello

perché Maria deve lavorare,

ti deve fare i pannolini

per la notte di Natale.

 

Fai il sonno e fai la nanna

e fai il sonno e la ninna nanna.

 

Dormi dormi Bambinello

perché Maria deve lavorare,

ti deve fare la cuffietta

per la notte di Natale.

 

Fai il sonno e fai la nanna

e fai il sonno e la ninna nanna.

 

Dormi dormi Bambinello

perché Maria deve lavorare,

ti deve fare il corpetto

per la notte di Natale.

 

Fai il sonno e fai la nanna

e fai il sonno e la ninna nanna

QuandƏ votƏ m'ha' fattƏ vinirƏ

suttƏ 'a finestrƏ tuvƏ a ssuspiràrƏ,

mi cci ha' fattƏ jittàrƏ gran suspirƏ

e nnu' t'ha' pututƏ 'na votƏ affacciarƏ,

ca s'affacciàvƏ t'avijƏ ddi rirƏ:

I mijƏ cchi tti nn'ha pututƏ lamindàrƏ?

Mo' chi sumƏ vinutƏ a 'ssi 'ndiressƏ

tròvitƏ a mmaritàrƏ ca ghijƏ ti lassƏ.

Quante volte mi hai fatto venire

sotto la tua finestra a sospirare,

di gran sospiri ne ho fatto tanti

e mai una volta ti sei affacciata

che se affacciavi ti avrei detto:

Quandodime ti sei potuta lamentare?

Or che siamo giunti agli interessi

ti puoi maritare perché io ti lascio.

 

OjƏ fichƏ' e r’ojƏ fichƏ

mo' v'u cundƏ e mmo' v'u richƏ,

nuvƏ 'u vojƏ 'i ddon PilirichƏ

nn'amƏ manciàtƏ ccu r'acitƏ.

 

'I fìmminƏ 'i 'ssu vichƏ

su' ttuttƏ prenƏ 'i ddon PilirichƏ,

stasirƏ attocc'a ra mammƏ

e cchiss'è ra vurza chi cci mannƏ

Ohi i fichi, ohi fichi

or vi racconto,or vi dico,

noi il bue di don Federico

lo abbiamo mangiato con aceto.

 

Le donne di questo vico

Son tutte incinte di don Federico,

questa sera tocca alla mamma

e questo è il denaro che le manda
 

'A mugghierà curgghjanisƏ

mannƏ ru maritƏ 'mbaravisƏ;

'u chiàm Ə e ru praspulijƏ

'e lli fà bbinirƏ millƏ gulijƏ,

pu' ccu ra scostƏ ca vo bbasàtƏ

tannƏ 'u IassƏ quannƏ ghè sculàtƏ.

La moglie coriglianese

manda il marito in paradiso;

lo chiama e lo accarezza

e gli fa venire mille voglie,

poi con la scusa che vuoi baciata

lo lascia solo quando è svuotato
 

AmurƏ amurƏ, cchi mm'ha fattƏ farƏ!

Ri quinniciannƏ m'ha misƏ 'mbazzijƏ,

ri mammƏ e ppàtrƏ m'ha fattƏ scurdàrƏ,

ri fràtƏ e ssuorƏ cchjù ca nni tinijƏ

Amore amore, che mi hai fatto fare!

A quindici anni mi hai fatto impazzire,

di madre e padre mi hai fatto scordare,

di fratelli e sorelle quanti ne tenevo
 

Mò, nu' lu vuojƏ a 'ssu gualànƏ

ca si gàzƏ ddi nottƏ la matinƏ.

Mò, ghijƏ vuojƏ, nnu jardinàrƏ

ca mi sa aracquàrƏ lu jardinƏ:

'a lattuchella mi la mindƏ 'mmànƏ,

'u tritrulicchjƏ mi lu mindƏ 'nzinƏ.

Mamma, non voglio questo bfolco

perché si alza di buonora la mattina.

Mamma, io voglio un giardiniere

perché sa innaffiare il mio "giardino":

la lattuga me la mette in mano,

il cetriolo me lo mette in grembo

AncitƏ 'i ru cielƏ, simbricia sejƏ,

cchi bbo ddirƏ l'amurƏ tu 'non sajƏ.

'I gendƏ ppi nnuvƏ fànƏ tandƏ rejƏ

e nnuvƏ, giujuzza, spinzieràtƏ stàmƏ.

VenƏ 'nu jurnƏ ca fùrninƏ 'i rejƏ

e ll'affettƏ ri l'amurƏ nni 'mbaràmƏ.

Angelo del cielo, semplice sei,

cosa vuoi dire l'amore tu non sai.

La gente per noi fan tanti progetti

e noi, gioia, spensierati stiamo.

Verrà un giorno in cui i progetti finiranno

e le gioie dell'amore noi apprenderemo.

 

FigghjmƏ, su bberamendƏ bbiellƏ,

ghijƏ t'hàjƏ vestirƏ 'i monachiellƏ

E ru zù mònichƏ 'i ra rutunnƏ

passƏ ll'acqua e nnu' zi 'mbunnƏ

pu' mmecƏ passƏ ra jumarellƏ

e si 'mbunnƏtutt'a suttanellƏ

Figlio mio, sei veramente bello,

io ti voglio vestire di monachino.

Ed il monaco della "rotonda"

passa l'acqua e non si bagna

poi attraversa invece la fiumara

e si bagna tutta la sottana


SarbaturƏ 'a pezzƏ a ru culƏ

fà spagnàrƏ 'i criaturƏ,

pu' va ddi chilla bbannƏ

e ffà spagnàrƏ 'i fìmminƏ rannƏ,

pu’ scinnƏ 'ndru vallunƏ

e ffà spagnàrƏ 'i guagnunƏ,

pu' va 'ssi vinellƏ vinellƏ

e ffà spagnàrƏ 'i quatrarellƏ.


 

Salvatore con la toppa al culo

mette paura ai bambini,

poi se ne va da quella parte

e mette paura alle donne anziane,

poi scende nel vallone

e mette paura ai guaglioni,

poi va di vicolo in vicolo

e mette paura alle ragazzine.

 

FànƏ 'u pànƏ e ru fànƏ 'i festƏ

manchƏ si fussƏ ru vènnirƏ ssandƏ;

tuttƏ 'i guccƏ 'i ra lissijƏ,

tuttƏ vèninƏ 'mbaccƏ a mmijƏ.

BƏinirittƏ chillu pànƏ

chi ri vènnirƏ si JcànƏ,

mmaliritta chilla trizzzƏ

chi ri vènnirƏ si 'ndrizzƏ

Fanno il pane e lo fanno di festa

manco se fosse il venerdì santo;

tutte le gocce della lisciva,

tutte vengono sulla faccia mia.

Benedetto sia quel pane

che di venerdì si spiana,

maledetta sia quella treccia

che di venerdì s'intreccia.
 

-OjƏ cummè,

cci viend a ll'acquƏ

-OjƏ cummè,

cci sugnƏ stàtƏ.

-OjƏ cummè,

cci 'a mannƏ a ffigghjtƏ?

-OjƏ cummè,

figghjma ghè mortƏ.

-OjƏ cummè,

addunnƏ I'hànƏ arrubbicàtƏ?

-OjƏ cummè,

sutta 'na troppa ri granatƏ.

-OjƏ cummè,

'i suttƏ cchi cci hànƏ misƏ?

-OjƏ cummè,

tutta r'orƏ 'na cammisƏ.

-OjƏ cummè,

'i suprƏ cchi cci hand misƏ

-OjƏ cummè,

sutƏ 'na Scocca ri paravisƏ.

- Ohi comare,

ci vieni all'acqua?

- Ohi comare,

ci son già stata.

- Ohi comare,

ci mandi tua figlia?

- Ohi comare,

mia figlia è morta.

- Ohi comare,

dove l'hanno sepolta?

- Ohi comare,

sotto un albero di melograno.

- Ohi comare,

sotto cosa ci hanno messo?

- Ohi comare,

tutta d'oro una camicia.

- Ohi comare,

sopra cosa ci hanno messo?

- Ohi comare,

solo un lembo di paradiso.

 

AffàcritƏ a 'ssa finestrƏ, nìvura corbƏ

ca su' bbinutƏ 'i cuorbƏ a tt'annirbàrƏ,

ti lùcinƏ li minnƏ ri lu piettƏ

cumƏ li fichƏ nìvurƏ 'ndru panàrƏ.

Affacciati alla finestra, corvo nero

perché son venuti i corvi ad annerirti,

ti luccicano le mammelle del petto

come fichi neri nel paniere.

 

PicurariellƏ chi vinnƏ ricottƏ

'mbrestimƏ a ssuortƏ ppi 'nna nottƏ,

ppi 'nna simànƏ e ppi 'nnu misƏ:

picurariellƏ va morƏ accisƏ

Pecoraro che vendi ricotte

prestami tua sorella per una notte,

per una settimana e per un mese:

pecoraro possa venire ucciso
 

Si parrƏ màmmitƏ, lassila parràrƏ,

lassila spucàrƏ, lassila rirƏ.

OgnƏ gran timbestƏ ha ddi gissàrƏ

e r'ognƏ jumƏ a mmàrƏ ha ddi finirƏ;

roppƏ ognƏ timbestƏ 1'arijƏ 'nchiàrƏ

e r'ijƏ ccu ttijƏ bbella hàjƏ gurirƏ.

L'amurƏ a mmienzƏ nu' zi pò lassàrƏ:

cumƏ amƏ 'ncumingiàtƏ,amƏ finirƏ

Se parla tua madre, lasciala parlare,

lasciala sfogare, lasciala dire.

Ogni gran tempesta deve cessare

ed ogni fiume a mare deve sfociare;

dopo ogni tempesta l'aria si schiara

ed io, bella, con te devo godere.

L'amore a metà non si può lasciare:

come aƏbbam iniziato, dobbiam finire.
 

L'ancilƏ 'i ru cielƏ su' ccalàtƏ

ppi bbìrirƏ 'ssa ronnƏ chi tissijƏ;

'a sitƏ chi facijƏ ghè dda vostrƏ,

'a ronnƏ a ru tilàrƏ ghè dda mijƏ.

Gli angeli del cielo son discesi

per vedere questa donnache tesseva;

la seta che faceva è vostra,

la donna al telaio è mia

.............................per continuare, vi rimando al Libro in vendita nelle migliori Librerie di Corigliano Calabro.